ZİNCİR MARKETLER İÇİN SIFIR ATIK YÖNETİM SİSTEM DOKÜMANI

 

Şirket Unvanı :

Mağaza Adı :

Yetkili :

Yetkili Tel No:

Mağaza Net Metrekaresi :

Ortalama Müşteri Sayısı :

Çalışan Sayısı:

Markette Satış Durumu:   Tekstil                            Evet                     Hayır

                                                 Pil                                   Evet                     Hayır  

                                               Küçük Ev Aletleri         Evet                     Hayır

 

1-İRTİBAT NOKTASI - ÇALIŞMA EKİBİ KURULMASI:

Kurumdaki sıfır atık yönetim sisteminin kurulmasından, etkin ve verimli bir şekilde uygulanmasından ve izlenmesinden sorumlu olacak 1 asil, 1 yedek olmak üzere en az 2 kişi belirlenmelidir. Belirlenen bu kişiler tarafından sıfır atık yönetimini sağlayacak bir ekip kurulmalıdır.

Bu aşamada; her birimden odak noktası, temizlik personeli/temizlik şefi, bakım onarım sorumluları, atık geçici depolama alanı sorumlusu vb. kurumun bütünü düşünülerek ekip kurulmalıdır.

 

MAĞAZADAKİ SIFIR ATIK YÖNETİM HİYERAŞİSİ (ÖRNEK)

 

Mağaza Müdürü

Müdür Yardımcısı

Mağza Personeli

Temizlik Personeli

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Müdür Yardımcısı

• Atıkların kaynakta ayrı toplanmasının organize ve kontrol edilmesi,
• Atık miktarlarının kayıt altına alınması,
• Gerekli ekipman ve malzemelerin siparişinin verilmesi.

Mağaza Personeli

• Çalışma alanındaki atık kumbaralarının, tanımlandığı şekilde kullanılmasının sağlanması,
• Operasyon sırasında çıkan atıkların azaltılması.

Temizlik Personeli

• Atıkların, toplama kutularından toplanarak tanımlı atık bekletme alanlarında bekletilmesi ve yetkili atık toplama firmasına teslim edilmesi,
• Atık kumbaralarının ve toplama alanlarının temizliğinin sağlanması

Mağazada çalışan tüm personel, bu talimatnamede yer alan tüm hususların yerine getirilmesinden sorumludur.

2-UYGULAMA

1. 1. İsrafın Önlenmesi/Atık Oluşumunun Engellenmesi ve Atık Oluşumunun Azaltılması:

 

• Gereksiz çıktı alınmasının engellenmesi, mümkün oldukça dijital ekipmanların (tablet, dijital yaka kartları, el bilgisayarları) kullanılması,
• Mağazalardaki Meyve-Sebze siparişlerinin yapay zeka kullanılarak otomatik olarak verilmesi ve fazla stok kaynaklı gıda israfının engellenmesi,
• Son Tüketim Tarihi /Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi yaklaşmış ürünlerde ve olgun meyve sebzelerde %-50 indirim uyguluyarak gıda kaybının önüne geçilmesi,
• Görsel açıdan satış standartlarını karşılamayan ancak besleyiciliğini koruyan gıda ürünlerinin sokak ve orman hayvanlarının beslenmesi için bağışlanması,
• Reyonlardaki ve depolardaki ambalaj malzemelerinin gerektiği kadar kullanılması, temizlik ve depolanmasına dikkat edilerek kullanılmaz hale gelmelerinin engellenmesi,
• Depolamada kullanılabilecek koli, karton gibi malzemelerin tekrar kullanılması,
• Su tüketiminin azaltılması için otomatik kapanan muslukların kullanılması, perlatör kullanılması, temizlik işlemlerinin talimatlara uygun yapılması,
• Elektrik tüketimin azaltılması için uygun alanlarda sensörlü lambaların kullanılması, boşaltılabilecek soğutucu dolapların mağaza kapanışında boşaltılarak kapatılması,
• Soğutucu dolapların sıcaklıklarının dijital ve manuel olarak düzenli olarak kontrol edilerek gıda israfının engellenmesi,
• Ürün depolama kurallarına uyularak ürünlerin atığa dönüşmesinin engellenmesi,
• Personel eğitimleri ve talimatnameler düzenlenmesi.

(BU ALANA MAĞAZANIZDA UYGULANABİLECEK DİĞER ATIK AZALTIM YÖNTEMLERİ EKLENEBİLİR)

 

 

1. 2. Atıkların Kaynakta Ayrı Biriktirilmesi:

Mağaza büyüklüğüne ve müşteri profiline uygun olarak mağaza içerisinde en az ikili toplama (Geri Dönüşebilir Atıklar (Mavi) ve Diğer Atıklar(Gri)) sistemi kurulmalıdır. (GERİ KAZANIMI YAPILAMAYAN DİĞER ATIKLARIN TOPLANDIĞI EKİPMANLARIN ÜZERİNDE GERİ DÖNÜŞÜM İŞARETİ      OLMAMALIDIR)  Tüketiciler tarafından getirilen tehlikesiz nitelikteki kâğıt, cam, metal, plastik atıklar ile satışı yapılması durumunda PİL, ELEKTRİKLİ KÜÇÜK EV ALETLERİ VEYA TEKSTİL ATIKLARININ ayrı olarak biriktirilmesi için rahatlıkla görülebilecek ve erişilebilecek yerlerde toplama noktaları oluşturulması gerekmektedir.

FOTOĞRAF

Atık ekipmanları üzerine halkı bilgilendirme metinleri, afiş hazırlanarak asılır.

FOTOĞRAF

Mağazanın giriş ve çıkışında, kullanılmış maske ve eldiven atıklarının atılması için üzerinde görseller bulunan pedallı çöp kovaları bulundurulmalıdır.

FOTOĞRAF

Diğer Atık ekipmanlarında siyah, Geri Kazanılabilir Atık ekipmanlarında kutularında mavi çöp poşeti kullanılmalıdır.

Mağaza manav reyonu bölümüne ayrıca ikili toplama sistemi kurulmalıdır. (Bu alanda vatandaş tarafından kullanılan eldiven, yırtılan poşetler vb atıklar ve meyve/sebze atıkları oluşmaktadır) 

FOTOĞRAF

Mağazada oluşabilecek diğer atık gruplarının ayrı toplama ekipmanları ve/veya yönetim şekilleri belirtilmelidir.

Tehlikeli Atıklar

Soğutucular için bulundurulan Jeneratörlerin bakımından kaynaklı atık yağlar……………….

Kartuş/Toner…………………………..

AEEEE……………………..

Aydınlatma Ekipmanı……….

Bitkisel Atık Yağ……………….

Mağaza Temizliğinden kaynaklı kontamine ambalaj/boş dezenfektan kutuları vb………….

FOTOĞRAF

 

 

2.3-Atıkların Toplanması:

Mağaza genelindeki tanımlı alanlardaki atıklar temizlik personeli tarafından toplanır. Kaynağında ayrı toplanan Geri dönüştürülebilen atıklar (Atık Kağıt-Karton-Plastik-Metal, Atık Cam), temizlik personeli tarafından mavi poşetlerle toplanarak depo alanında Geçici Toplama Alanında biriktirilir. “Diğer atıklar” belediye konteynerine bırakılır.

Atık Pil Kutusu dolarsa, TAP (Türkiye Atık Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği)’nin tanımlı adresine gönderilir.

Tehlikeli nitelikteki atıklar çevre lisanslı firmalara teslim edilmek üzere Geçici Toplama Alanında biriktirilir.

Gerekli ekipman ve malzemeler, Mağaza Müdürü ve Müdür Yardımcısı tarafından sipariş verilerek temin edilir.

2.4-Atıkların Geçici Depolanması:

Atık Yönetimi Yönetmeliği kapsamında aşağıdaki özellikler göz önünde bulundurularak geri kazanılabilir atıklar ve mağazada oluşan diğer atık türleri için geçici atık depolama alanı oluşturulur.

Geçici Depolama Alanının Özellikleri:

 1. Geçici depolama alanı üstü kapalı ve her türlü dış etkenden atıkları koruyacak şekilde oluşturulur.

2. Geçici depolama alanının zemini geçirimsiz malzemeden teşkil edilir.

3. Geçici depolama alanında sızma veya dökülmelere karşı absorban malzeme bulundurulur.

4. Geçici depolama alanının sızma ve dökülmelere karşı etrafı ızgarayla çevrelenir. Izgarada biriken sıvılar toplanarak uygun yöntemle geri kazanım/bertarafı sağlanır, alıcı ortama deşarj edilmez.

5. Geçici depolama alanında yangın gibi her türlü acil duruma karşı güvenlik tedbirleri alınır.

6. Geçici depolama alanı dışarıdan izinsiz şekilde girişe izin vermeyecek şekilde teşkil edilir.

7. Geçici depolama alanında atıkların tehlikelilik özelliğine göre uygun bölümlendirme yapılır. Atıklar atık kodlarına göre ayrı ayrı depolanır.

8. Geçici depolama alanı olarak konteyner kullanılabilir. Konteynır kullanılması halinde konteynır geçirimsiz zemin üzerine yerleştirilir, konteynırın etrafı ızgara ile çevrelenir, sızma ve dökülmelere karşı absorban malzeme bulundurulur.

9. Geçici depolama alanından/konteynerinden sorumlu bir çalışan belirlenir. Sorumlu çalışan geçici depolama alanına/konteynerine giren ve çıkan tüm atıkların kayıtlarını tutar ve izinsiz giriş ve çıkışa engel olur. Sorumlu çalışanın iletişim bilgileri İl Müdürlüğüne bildirilir. 10. İl müdürlüğünce gerek görülmesi halinde talep edilecek ilave tedbirler alınır.

FOTOĞRAF

 

3- RAPORLAMA VE İZLEME:

Uygulamanın etkinliğinin değerlendirilmesi amacıyla çalışma ekibi tarafından belirli zaman aralıkları ile izleme yapılır ve varsa uygulamanın aksayan yönleri, eksiklikler veya geliştirilecek taraflar tespit edilir, önlemler alınır. Uygulamadan elde edilen verilerin ortaya konması, uygulamaya katılımın daha verimli olmasını sağlayacaktır. Sıfır atık yönetim sistemi sorumlularınca; sıfır atık yönetim sistemine ilişkin ekipmanlar, toplanan atık tür ve miktarları, teslimat bilgileri, teslim edilen atıklara ilişkin belgeler Entegre Çevre Bilgi Sistemi (EÇBS) ’de sıfır atık uygulamasına yüklenir. Atıklara ilişkin veriler ile bu atıkların teslim edildiği yerlere ilişkin bilgiler Sıfır atık yönetim sistemi kapsamında toplanan atıklara ilişkin aylık bilgileri takip eden ayın onbeşine kadar sıfır atık bilgi sistemi üzerinden bildirilir ve her yıl Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait bilgilerin veri kontrollerini tamamlanır. Bildirime esas bilgi ve belgeler muhafaza edilir. Sıfır Atık Yönetim Sistemine geçiş tarihleri esas alınarak çalışmalar tamamlanmalı ve sıfır atık belgesi için sıfır atık bilgi sistemi üzerinden müracaat edilmelidir. Sıfır Atık Belgesi bağlı bulunulan ilin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce verilmektedir.

4- EĞİTİM/BİLİNÇLENDİRME FAALİYETLERİ

Ekipmanların yerleştirilmesinin ardından atıklarınızı sıfır atık yönetim sistemi modeliniz çerçevesinde biriktirmeye başlayabilirsiniz. Ancak, uygulamaya başlamadan önce hedef kitleye yönelik eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri gerçekleştirmeniz, görevli personellerin, öğretmenlerin, öğrencilerin bilgilendirilmesi, uygulamaya katılımının teşvik edilmesi ve uygulamadaki hataların en aza indirgenmesi bakımından önemlidir. Atık oluşumunun önlenmesi, azaltılması ve yeniden kullanım, kaynağında ayrıştırma ve geri dönüşüm konularında farkındalığın artırılması amacıyla eğitim ve bilgilendirme çalışmalarına öncelikli olarak önem verilmelidir. Bu nedenle bu aşamada nasıl bir bilgilendirme çalışması yapacağınızı, eğitim konu başlıklarını, bu konuda kimlerden/nerelerden yardım alacağınızı planlayın ve eğitim/bilinçlendirme programınızı oluşturun. Eğitim kurumlarında sıfır atık konulu sergi, yarışma, festivallerin düzenlenmesi ve oluşturulan öğrenci kulüplerinin faaliyetleri ile farkındalık arttırılabilir.

 

 

*Bu talimatnamede yer alan bütün bilgilerin doğruluğunu ve fotoğrafların ilgili tesise ait olduğunu beyan ve taahhüt ederim.